| Eric Kluitenberg on Sat, 31 Aug 2002 00:31:02 +0200 (CEST) |
[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]
| [Nettime-nl] "Debates & Credits" - een Nederlands-Russisch Kunst / Media /Project |
"Debates & Credits"
Media Art in Public Domain
Een Nederlands-Russisch Kunst / Media / Project
http://www.balie.nl/d&c
Amsterdam 11-22 September <-> Moskou 7-13 Oktober
Yekaterinburg Sept 26-29
2002
Debates & Credits is een zoektocht naar de mogelijkheden om een
dialoog te openen met een massapubliek middels een serie
kunstenaarsprojecten die interveniëren in de publieke ruimte. Het
gaat daarbij zowel om de fysieke publieke ruimte als om de media als
publieke ruimte. Het project wil het creatieve en kritische
potentieel van kunst mobiliseren, om geëigende instrumenten te vinden
waarmee actuele problemen van het leven in de hedendaagse
maatschappij aan de orde worden gesteld met behulp van elektronische
media.
Voor Debates & Credits zijn vier kunstenaars / collectieven uit
Nederland en vier uit de Russische Federatie uitgenodigd om
kunstprojecten te ontwikkelen die zich afspelen op het snijvlak van
media en de publieke ruimte. Deze kunstenaars vertegenwoordigen een
nieuwe jonge generatie die niet langer geïnteresseerd is in de
erfenis van de voormalige "underground" in het oosten, of in de
bloedeloze neo-conceptuele kunstruimtes van het westen. De nieuwe
generatie richt zich veel liever op de media, op de overwoekering van
het straatbeeld door agressieve reclamecampagnes, die vooral in
Moskou een geheel "eigen kwaliteit" hebben gekregen. Deze generatie
is niet langer tevreden met klinische van de buitenwereld afgesloten
kunstruimtes en zoekt nieuwe plekken om zich te manifesteren: De
elektronische media - televisie en internet - reclameborden,
advertentie campagnes, affiches, de publieke ruimte en de stedelijke
architectuur worden getransformeerd tot een nieuw oppervlak en medium
voor hun geëngageerde boodschap.
De elektronische media zijn zodanig verweven geraakt met vrijwel alle
aspecten van het maatschappelijk leven, dat zij in feite functioneren
als de aderen, de bloedsomloop van de hedendaagse samenleving. De
dagelijkse mix van eenvoudig consumeerbare en verdovende
mediadigestieven, nieuws, entertainment en reclame in deze
mediakanalen is echter niet het enige mogelijke aanbod. De media
kunnen ook worden voorzien van ontregelende, wezensvreemde
ingrediënten, die als (media-)virussen of wellicht juist als een
vitaal tegengif in het omloopsysteem van de media worden geïnjecteerd.
Kunstenaars zijn tegenwoordig uitgerust met een zeer uitgebreid
instrumentarium, dat zich niet alleen beperkt tot nieuwe media
technologie, maar juist ook haar kritische en creatieve potentieel
omvat en een hoog ontwikkeld conceptueel instrumentarium. De fusie
van vele verschillende mediavormen, massacommunicatie in de vorm van
reclame campagnes en propaganda en de elektronische media en
stedelijke ruimte als publiek domein vormen het krachtenveld
waarbinnen Debates & Credits zich afspeelt. Bewust is gekozen om
buiten het beschermde domein van de traditionele kunstruimtes te
treden en voorbij het kunstpubliek te gaan dat bereidwillig de
grillen van de kunstenaar volgt. D&C wil de vormtaal van massamedia
gebruiken om in de publieke ruimte een totaal andere stem te laten
horen; persoonlijk, poëtisch, absurd, politiek, geëngageerd en/of
confronterend. Het project wil die publieke ruimte terugveroveren met
de geavanceerde communicatiemiddelen van nu, als de sociale ruimte
die de publieke ruimte behoort te zijn.
De straten van Moskou zijn inmiddels overwoekerd door reclameborden
en buiten elke proportie gegroeide commerciële wandschilderingen. Het
is verbazingwekkend hoe vanzelfsprekend in Rusland en de voormalige
Sovjet Unie de taal van massapropaganda verschillende
transformatiefases heeft doorgemaakt: Vanaf de avant-gardistische
AGITPROP als sociale actie, via de monumentale stijl van de
communistische proclamaties van de "juiste weg naar de verlichtte
toekomst", tot het absurde optimisme van de gezichten en slogans die
de ficties van commerciële reclame en verkiezingscampagnes het
publiek voorschotelen. In het westen is ondertussen
amusementspolitiek ("entertainment politics") allang de
standaardmodus van het politieke discours geworden (Reagan, Clinton,
Berlusconi, Fortuyn). De vraag hoe woorden en beelden ingezet kunnen
worden om idealen, ideologieën, producten of politici te verkopen, is
gereduceerd tot een zuiver "technisch probleem", dat eenvoudig kan
worden opgelost met behulp van intelligente PR technieken.
Onze vraag aan kunstenaars en activisten is hoe zij de geavanceerde
communicatie instrumenten van de PR technologen kunnen heroveren, om
deze in te kunnen zetten voor een meer onvervalst menselijke
boodschap, of ze te gebruiken als creatieve uitlaatklep...
Wat kan de kunst bieden als alternatief voor de commerciële en
politieke propaganda?
Debates & Credits onderzoekt een scala van nieuwe "hybride
strategieën" van kunstenaars in het hedendaagse medialandschap, die
voor een groot deel voorbij gaan aan de context en esthetiek van de
beeldende kunst. Meegevoerd door de turbulente krachten in het
hedendaagse medialandschap, blazen zij de structuur van de media en
informatieconsumptie van binnenuit op.
-----------------------------------
De samenstellers:
Tania Gorucheva (Moskou)
e-mail: tangor@redline.ru
Eric Kluitenberg (Amsterdam)
e-mail: epk@xs4all.nl
Organisaties:
De Balie - Centrum voor Cultuur en Politiek, Amsterdam.
Agency for Social information, Moskou
Sverev Center for Contemporary Art, Moskou
Macros Center, Moskou
-----------------------------------
Debates & Credits in Yekaterinburg ( 26 - 29 September 2002)
Het Debates & Credits project wordt gerepresenteerd door een selectie
van de deelnemende Nederlandse kunstenaars gedurende het festival
"The culture of the Netherlands Kingdom in Yekaterinburg". De
projecten zijn lokaal georganiseerd door het National Center for
Contemporary Art - Yekaterinburg Branch en worden daar uitgevoerd in
de periode van 26 tot en met 29 September, 2002.
Yekaterinburg coördinator:
Arseni Sergeev
e-mail: agitazia_art@pochtamt.ru
-----------------------------------
Debates & Credits Website en Web Journal:
Meer informatie en links zijn te vinden via de website of Debates & Credits:
http://www.balie.nl/d&c
Een web journal dat het gehele project zal documenteren zal op
dezelfde plek verschijnen in de eerste week van September. Dit
journal zal actuele informatie, verslagen, beeld, audio en
video-impressies bevatten en andere relevant materiaal rond de
individuele kunstprojecten.
-----------------------------------
* Deelnemende kunstenaars, collectieven & websites:
Archaeopteryx / .ru
Archaeopteryx, een groep jonge kunstenaars uit Izhevsk, heeft een
serie kunstprojecten gerealiseerd rond archetypische beelden uit
zowel de lokale volkscultuur, als de hedendaagse massacultuur. Hun
project PACKAGE was onderdeel van het Culturele hoofdstad festival
2001. In dit project werden
typisch Russische woonblokken - gestandaardiseerde flats in de vorm
van negen verdiepingen tellende rechthoekige 'schoenendozen' -
voorzien van reusachtige labels, die op de buitenmuren werden
aangebracht: internationale symbolen die normaliter gebruikt worden
voor het transport van breekbare goederen. Symbolen en teksten als:
DO NOT WET, DO NOT BREAK, HANDLE WITH CARE, leken bedoeld als
bescherming voor de bewoners van de grijze woonflats.
Deze geestige interventie in de architectuur en stedelijke ruimte van
Izhevsk krijgt echter een sinistere lading als zij wordt gesitueerd
in de Russische maatschappelijke context van dat moment. Het land was
meerdere malen opgeschrikt door schijnbaar willekeurige aanslagen op
soortgelijke woonflats, die zonder een herkenbare reden in het holst
van de nacht werden opgeblazen. Deze terroristische aanslagen vormden
destijds een belangrijke legitimatie voor de hervatting van Russische
militaire operaties in de Tsjetsjeense deelrepubliek.
Voor Debates & Credits wordt het project PACKING voor het eerst
uitgevoerd in Moskou. Nadat recent opnieuw twee huizenblokken door
explosies werden vernietigd krijgt het project een onbedoelde
actualiteit. In Amsterdam wordt onderzocht of het project ook in het
stadsdeel Amsterdam Zuidoost kan worden gerealiseerd. Dit stadsdeel
ondergaat in recente jaren een ongekend grootschalige reconstructie,
waarbij meer en meer van de torenflats uit de wijken verdwijnen. Het
nog steeds actuele trauma van de Bijlmerramp uit 1992 geeft het
project daarbij een specifieke lokale betekenis.
* Website Archaeopteryx:
http://i-art.udm.ru/eng.htm
* PACKAGE Project:
http://i-art.udm.ru/packing/index.htm
-----------------------------------
Arno Coenen / .nl
Arno Coenen behoort tot een jonge generatie van Nederlandse
mediakunstenaars die zijn 'opgegroeid' met digitale media. Maar
Coenen beperkt zich geenszins tot dit medium. Hij heeft een
spectaculaire reeks kunstwerken gemaakt die een dwarsdoorsnede vormen
door een veelheid van nieuwe en traditionele media, technieken en
vormen.
In Moskou is Coenen geïnspireerd geraakt door de heroïsche
muurschilderingen, mozaïeken en de overdadige decoraties van de
Moskouse metro stations. Dit inspireerde hem om een update te
ontwikkelen van deze heldenbeelden van de voormalige Sovjet Unie voor
het hedendaagse Rusland. In Nederland creëerde hij eerder een update
van de folkloristische Hollandse taferelen van klompen en historische
windmolens, die hij verving door de Rotterdamse Gabber hardcore
techno jeugdcultuur, hyper moderne architectuur en hightech molens
als electriciteitsopwekkers, echter zeer ambachtelijk uitgevoerd in
traditioneel Delfts Blauw bij de Koninklijke Tichelaar in Makkum, de
oudste Delfts Blauw aardewerkfabriek van Nederland.
De iconografische update van de helden van de "Nieuwe Russen" bracht
hem recent op een tournee in St. Petersburg, met Alistar Overeem, één
van Nederlands meest gerenommeerde 'free-fighters'. Op Russische
bodem werden de autochtone vechters door hem uitgedaagd in het bij de
"Nieuwe Russen" mateloos populaire genre van het kooigevecht. De
beelden van het vechtersgala in St. Petersburg, de vechters zelf als
helden, het publiek, de organisatoren en hun zeer exuberante gevolg
zijn uitvoerig door hem gedocumenteerd op foto en video. Met dit
materiaal ontwikkelt Coenen een iconografische cyclus van digitaal
bewerkte beelden van de "Helden van de Nieuwe Russen", in de vorm van
een serie lichtboxen en videoanimaties. Idealiter wordt deze cyclus
getoond als de decoratie van een metro station in Moskou en
vervolgens ook in Amsterdam Zuidoost de thuisbasis van free-fighter
Alistar Overeem.
* Website Arno Coenen:
http://www.solidrocketboosters.com
* Projects overview of Arno Coenen:
http://www.solidrocketboosters.com/new_site/data/projects/projects_overview.htm
-----------------------------------
Oleg Kireev / .ru
Oleg Kyreev werkt aan projecten die zich exact op het grensgebied van
kunst, sociale / politieke actie en straatperformances afspelen. Hij
was eerder verbonden met het collectief Radek - Art, Theory,
Politics, dat in de vroege jaren negentig roemruchte artistiek /
politieke acties uitvoerde. Vervolgens was Kyreev nauw betrokken bij
een serie publieke acties in de openbare ruimte waarin een uiterst
geëngageerde vorm van straattheater werd ontwikkeld, dat voortdurend
kritiek leverde op het politieke systeem in de Russische federatie en
vooral de manipulatie van de publieke opinie via de media.
Deze serie publieke acties, een duidelijke culturele component van de
roerige nadagen van de Jeltsin-era, werden afgesloten met de
publicatie van het boek "Game Over", kort na de verkiezing van
Vladimir Poetin tot president van de Russische Federatie. Momenteel
is Kyreev ondermeer eindredacteur van het collectieve publicatie
project "Ghetto", dat zich richt op culturele en politieke analyse.
"Ghetto" bestaat uit de website www.getto.rema.ru, de mailinglijst
mailgetto en publicaties zoals de collectieve editie "Against all
P's", de eerste in zijn soort in Rusland.
In het "Ghetto" project wordt het internet opgevat als de laatst
overgebleven ruimte voor vrije publicatie en artistieke expressie in
het Russische medialandschap - een digitaal getto. Het project wil
primair de publieke opinie beïnvloeden, allereerst door een stelling
te nemen tegen de oorlog in Tsjetsjenië - een stellingname die elders
in de Russische media inmiddels nergens meer mogelijk is.
Kyreev wil voor Debates & Credits een straattheatermanifestatie
organiseren in Moskou, een "people's parliament of the streets" zoals
hij het zelf noemt. De manifestatie transformeert een druk
straatplein in Moskou in een openbaar discussieforum, een gigantische
speaker's corner, een viering van de publieke ruimte als
ontmoetingsplek, als plaats voor sociale communicatie.
In Amsterdam wil Kyreev een straatperformance uitvoeren waarbij de
alledaagse Russische realiteit tijdelijk naar Amsterdam wordt
verplaatst.
* Ghetto project van Oleg Kyreev:
http://www.getto.rema.ru
-----------------------------------
MACHINE (Mark Klaversteijn & Paul du Bois) / .nl
MACHINE is een bureau dat opereert op de grens van design,
(media-)kunst, muziek en clubcultuur. Klaversteijn en Du Bois vormden
voorheen met Leo van Munster het collectief DEPT.
Over hun beoogde project in Moskou schrijven ze: "Als grafisch
ontwerpers zijn wij geïnteresseerd in de publieke ruimte vanwege de
mogelijkheden om de massa aan te spreken. In Amsterdam hebben we
projecten gedaan waar de publieke ruimte van de stad in beslag
genomen werd door stickers, posters, plastic tassen en andere media
waarmee we onze persoonlijke statements naar buiten konden brengen.
De publieke ruimte wordt steeds meer in beslag genomen door het
monopolie van de reclame in alle beschikbare media. Ze bombarderen
ons dagelijks ongevraagd met hun visuele geweld om ons over te halen
tot het consumeren van hun product.
(...) De krachtige visuele stijl en het sociale karakter van de oude
communistische propaganda inspireert ons. Daarnaast hebben we onze
eigen culturele achtergrond, we zijn opgegroeid met vooral
Amerikaanse invloeden. De tv series, de games, de trends en de kleren
hadden en hebben een sterke eigen beeldtaal die universeel is
geworden. Wij zouden het interessant vinden om een nieuwe vorm van
propaganda voor Moskou te maken. Onze boodschappen moeten als
tegenhanger kunnen fungeren van de commerciële overload die daar
momenteel gaande is. We willen mensen aanspreken over abstracte /
gevoelsmatige thema's als liefde en geluk en over de kleine dingen
die het leven dragelijk maken.
Deze berichten zouden we op zoveel mogelijke manieren in de publieke
ruimte terug laten willen komen. Hiervoor kunnen middelen als drukwerk
(posters, kranten, stickers, T-shirts) nieuwe media ( tv commercials,
v.j. performances, internet, radio) en sociale evenementen (
clubnights, streetparty's, demonstraties e.d) ingezet worden.
Hiervoor zou een visueel overkoepelende stijl ontwikkeld moeten
worden zodat al deze verschillende uitingen een bindende factor
krijgen. We hebben in ons werk altijd al gespeeld / geëxperimenteerd
met het hanteren van de 'corporate ideological & visual language' We
hebben dezelfde middelen als de commercie om iets er overtuigend en
goed uit te laten zien."
BeamMobile(tm)
Samen met Leo van Munster wil MACHINE het project BeamMobile(tm)
realiseren, een bus of truck voorzien van een elektrische generator
en mobiele projectieapparatuur, waarmee zij tijdelijke
"lichtgraffiti" creëren door op grote gebouwen, blinde gevels,
viaducten en andere fysieke objecten in de publieke ruimte van Moskou
en Amsterdam te projecteren. BeamMobile(tm) manifesteert zich als een
serie straatperformances die plotseling opduiken op verschillende
locaties in de stad. Soms in verbinding met een vooraf gepland event
en soms ook toevallig en onaangekondigd.
* MACHINE web site:
http://www.ourmachine.com
* Voormalige DEPT website:
http://dept.nl
-----------------------------------
DonLeo (Leo van Munster) / .nl
Leo van Munster is een jonge kunstenaar die met een reeks van
verschillende media werkt. Voorheen was hij deel van het bekende
collectief DEPT (zie boven) en produceerde hij installaties,
drukwerk, typografie, werken op internet. Recent ontwikkelde hij de
huisstijl voor een denkbeeldige TV zender voor VPRO televisie,
compleet met logo's, drukwerk, animaties, leaders, decors voor TV
programma's. Recent produceerde hij een aantal werken specifiek voor
internet, waaronder het RSI Game, een spel dat mits tot het eind en
met volle overgave gespeeld een gegarandeerde RSI aandoening
oplevert. Ook maakte hij de medium-specifieke internet-peepshow
Solo-Para-Adultos. (http://www.solo-para-adultos.com )
Van Munster is momenteel zeer geïnteresseerd in nieuwe typen sensoren
die automatisch beweging en de aanwezigheid van personen in een
ruimte kunnen detecteren. Deze sensoren worden tegenwoordig steeds
kleiner en goedkoper en communiceren bovendien vaak draadloos met
elkaar.
Van Munster wil in Moskou kleine vrijwel onzichtbare
geluidsinstallaties maken in verschillende publieke ruimtes waar veel
mensen passeren (gangen van de metro, open ruimtes in winkelcentra,
etc.. De sensoren reageren op de bewegingen van mensen door de
ruimtes en geven signalen af aan de geluidsobjecten die vervolgens
weer middels geluid reageren op de bewegingen van de mensen in die
ruimtes. Door deze kleinschalige interventies verandert hij de
beleving van de ruimte, maar geeft passanten bovendien het gevoel dat
zij geobserveerd worden, maar blijft het mechanisme van deze
vervreemding grotendeels onzichtbaar.
BeamMobile(tm)
Samen met MACHINE wil Leo van Munster het project BeamMobile(tm)
realiseren, een bus of truck voorzien van een elektrische generator
en mobiele projectieapparatuur, waarmee zij tijdelijke
"lichtgraffiti" creëren door op grote gebouwen, blinde gevels,
viaducten en andere fysieke objecten in de publieke ruimte van Moskou
en Amsterdam te projecteren. BeamMobile(tm) manifesteert zich als een
serie straatperformances die plotseling opduiken op verschillende
locaties in de stad. Soms in verbinding met een vooraf gepland event
en soms ook toevallig en onaangekondigd.
* DonLeo Home Page:
http://www.donleo.org
* Voormalige DEPT home page:
http://www.dept.nl
-----------------------------------
Galina Myznikova and Sergei Provorov / .ru
Deze kunstenaars uit Nizhny Novgorod werken binnen zeer verschillende
genres: videokunst, installaties, geluidspoëzie, kledingontwerp, TV
reclames. In hun zeer uiteenlopende projecten staat de werking van
het communicatiemechanisme als zodanig centraal: een onderzoek naar
visuele cultuur, communicatiestructuren en representatie modellen.
Myznikova en Provorov wisselen tamelijk moeiteloos tussen verstilde
poëtische videogedichten en snel gemonteerde, strak gestileerde
reclamefilms.
Voor Debates & Credits ontwikkelen de kunstenaars twee publieke
installatie projecten. In Moskou willen zij een publiek mediamonument
oprichten voor het collectief geheugen. In Amsterdam zijn de
kunstenaars uitgenodigd een installatie bestaande uit 5 schermen te
ontwikkelen voor de facade van De Balie. De installatie verwijst
indirect naar het 9/11 thema en zal exact een jaar na de tragische
datum van 11 september 2001 van start gaan.
(geen URL beschikbaar)
-----------------------------------
PARK4DTV / .nl
PARK4DTV is een Amsterdamse kunstenaarsorganisatie die zich heeft
gespecialiseerd in één ding: elke nacht zend PARK 4D TV een 60
minuten durend televisiekunstwerk uit. De werken variëren van
computer gegenereerde abstract werk tot ultra hardcore reality tv.
PARK 4D TV zendt werken uit van zeer divers pluimage, soms grappig,
soms absurd, soms poëtisch, soms confronterend of verwarrend, maar
altijd kunst en televisie die volgens hun eigen zeggen 'puur beeld en
puur geluid' is
In Moskou bereidt PARK 4DTV een serie televisieprogramma's voor die
dagelijks worden uitgezonden op de Russische cultuurzender "Kultura"
(zie: onder), in de nachtelijke uren tussen 01.00 - 02.00 uur. Elk
programma is een eigenzinnig televisiekunstwerk speciaal ontwikkeld
voor het PARK formaat: één uur, één ding, puur geluid en puur beeld.
De serie die minimaal 10 dagen zal beslaan wordt gestart met een
selectie van werken uit het zeer omvangrijke PARK 4D TV archief.
Daarnaast maken de betrokken Nederlandse kunstenaars (Kuno Terwindt,
Jasper van den Brink, Maarten Ploeg en Sonja van Hamel) ter plekke
werk met materiaal dat in Moskou wordt verzameld. Tenslotte zijn
tijdens het eerste bezoek aan Moskou al contacten gelegd met jonge
mediakunstenaars uit Rusland zelf die ook enkele werken voor PARK 4D
TV in Moskou zullen maken.
Ook wordt onderzocht of het formaat van PARK 4D TV op een meer
structurele manier aanwezig kan blijven in het Russische of Moskouse
televisielandschap (zoals eerder o.a. in New York en Berlijn
gebeurde).
Om kijkers naar het Kultura kanaal te trekken in de nachtelijke uren
worden promotieclips gemaakt die worden uitgezonden via Kultura zelf,
maar ook via de uiterst populaire muziekzender MUZ-TV (zie: onder).
Daarnaast wordt een campagne ontwikkeld met flyers, advertenties en
straatperformances die ook worden ingezet als promotie voor het
Debates & Credits projects als geheel.
* PARK 4D TV website:
http://www.park.nl
-----------------------------------
Arseni Sergeev / .ru
Arseni Sergeev uit Yekaterinburg behoort tot een belangrijke nieuwe
jonge generatie kunstenaars die zowel binnen als buiten het
traditionele kunstsysteem optreden. Zijn werk was onlangs te zien in
de tentoonstelling Davaj! tijdens de Berliner Festspiele van dit jaar
(www.davaj.de). Naast zijn onafhankelijke werk is Sergeev verbonden
aan het centrum voor het State Contemporary Art Centre in
Yekaterinburg en is hij redacteur van het tijdschrift voor
hedendaagse kunst "Komod".
Eerder voerde hij de kunst-actie Agitazia - Agitation for Art in
Yekaterinburg en andere steden uit. Voor dit project nodigde hij
collega-kunstenaars uit om een serie papieren affiches die op diverse
plekken in de stedelijke ruimte werden uitgedeeld, op muren geplakt
en op bomen gehangen. De affiches werden een propaganda instrument
dat "agiteerde voor de kunst". Het affiche genre bepaalde daarbij ook
de inhoud van de pamfletten: Soms waren het advertentiecampagnes voor
hedendaagse kunst en kunstenaars als leverancier van nuttige,
aantrekkelijke en prestigieuze producten en diensten. Soms werd heden
daagse kunst gepopulariseerd als life-style, als een nieuwe
religieuze overtuiging, als partij, en de kunstenaars als nieuwe
politieke en spirituele leiders.
Voor Debates & Credits wil Sergeev een promotiecampagne ontwikkelen
voor een fictief bedrijf dat "The Black hand Corporation" heet. Hij
maakt daarbij gebruik van de populaire beeldtaal en esthetiek van de
comic strip. Het fictieve bedrijf Black Hand Corporation neemt de
verantwoordelijkheid op zich voor alle angsten die op aarde bestaan.
* Agitazia web-site:
http://www.gif.ru/agitazia
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (grootveld@nrc.nl).